Gorączka u niemowląt

Gorączka nie jest samodzielną chorobą, lecz objawem innych procesów zachodzących w organizmie. Jest wyrazem toczącej się infekcji i mogą jej towarzyszyć inne charakterystyczne objawy: kaszel, katar, biegunka, rozdrażnienie, a u maluszków pojawia się niechęć do ssania piersi. Pamiętajmy jednak, że u małych dzieci niepokój i nerwowość mogą być także spowodowane procesem ząbkowania. Podwyższona temperatura ciała stanowi najczęstszy problemem zgłaszany pediatrom. Zatem dowiedzmy się jak ją rozpoznać, jak sobie z nią radzić i co zrobić, żeby ulżyć naszemu dziecku.

Jak prawidłowo zmierzyć temperaturę dziecku i ustalić, czy ma gorączkę?

Warto zacząć od tego, że u dzieci do piątego roku życia wysoka temperatura zaczyna się od 38°C. Musimy jednak pamiętać o tym, że każde dziecko jest inne i dlatego każdy przypadek podwyższonej temperatury trzeba rozpatrywać indywidualnie. Należy wykluczyć przegrzanie dziecka w wyniku bardzo energicznej zabawy, ubioru niedostosowanego do pogody lub miejsca, reakcji poszczepiennej. Pamiętajmy, że temperaturę 37-37,9°C określamy jako stan podgorączkowy, a nie gorączkę. Zazwyczaj odruchowo łapiemy nasze dziecko za czoło i w ten sposób sprawdzamy, czy jest ono rozpalone. Jeśli niepokoi nas ciepłota czoła malucha, zawsze warto potwierdzić przypuszczenia, używając termometru. Temperaturę u dziecka możemy zmierzyć na kilka sposobów: w odbycie, na czole, w uchu bądź w ustach. Z pomocą rodzicom przychodzą tu np. termometry douszne na podczerwień, które wsuwa się do ucha dziecka. Wynik pokazuje się po sekundzie i jest bardzo dokładny, gdyż błona bębenkowa ma identyczną ciepłotę, jak ośrodek termoregulacji w mózgu. Inny, mało stresujący sposób to termometr w smoczku. Wygląda jak zwykły gryzaczek, ale w silikonowej części ma czujniki, a w tarczy wyświetlacz. Temperaturę możesz zmierzyć także termometrem elektronicznym, wsuwanym do odbytu.

Objawy, które mogą (ale nie muszą) towarzyszyć gorączce:

Maluch jest blady, ma zimne dłonie i stopy, reszta ciała pozostaje chłodniejsza.
Pojawiają się wypieki na twarzy, rozdrażnienie, senność lub płaczliwość.
Dziecko twierdzi, że jest mu zimno, nie ma apetytu.
Malca męczą nagłe wymioty  (w tym przypadku warto podać czopki na obniżenie temperatury, które będą wygodniejsze dla naszego dziecka niż dostępne syropy doustne).

Gorączka naszego dziecka – czemu ma służyć?

Nie zapominaj o tym, że gorączka ma swoje pozytywne aspekty. Jest objawem reakcji obronnej organizmu. Niewielka gorączka przyspiesza metabolizm, co jednocześnie pobudza tworzenie się przeciwciał. Warto również wiedzieć, że gorączka niszczy wirusy. Organizm każdego człowieka, próbując obronić się przed infekcją, produkuje różnego rodzaju cząsteczki chemiczne, enzymy i inne substancje, które mają stawić opór bakteriom, wirusom i grzybom. Jeśli zatem temperatura nie przekracza 38°C, a dziecko znosi ten stan dość dobrze, nie należy za wszelką cenę obniżać temperatury dziecka.

Jak radzić sobie z gorączką u dziecka?

W leczeniu gorączki stosuje się u dzieci paracetamol i ibuprofen, przy braku skuteczności metamizol (uporczywa i wysoka temperatura). Dawka leku powinna być jednak dostosowana indywidualnie do wieku oraz wagi dziecka, a dokładne informacje na ten temat znajdują się w ulotce każdego leku. Kiedy jako rodzic małego dziecka martwisz się o to, czy dziecko połknie pełną dawkę leku, czy jej nie wypluje, zawsze możesz zastosować wygodniejsze i pewniejsze pod tym kątem czopki. Podawanie preparatów w postaci czopków poleca się między innymi właśnie dlatego, że nie ma ryzyka, iż w przypadku stresu czy nadmiernego płaczu dziecko zwymiotuje i nie przyjmie właściwej dawki leku. Czopki Efferalgan zawierają paracetamol w trzech dawkach dostosowanych do potrzeb najmniejszych pacjentów. Czopki Efferalgan zawierające 80 mg paracetamolu przeznaczone są dla niemowląt w wieku ok. 2 do 24 miesięcy życia (jedynie na zlecenie lekarza) i masie ciała od 5 do 10 kg. Czopki Efferalgan z dawką 150 mg paracetamolu są dedykowane dzieciom o masie ciała od 10 do 15 kg (w wieku ok. 24 miesięcy do 3 lat), a z dawką 300 mg paracetamolu dzieciom o masie ciała od 15 do 30 kg (w wieku ok. 3 do 9 lat). Pamiętajmy, że dziecka z gorączką nie wolno przegrzewać, natomiast należy je intensywnie nawadniać – często przystawiać do piersi lub dopajać wodą. Można również zastosować kompresy ochładzające lub chłodną kąpiel, co oznacza kąpiel w wodzie o temperaturze niższej o 1°C od aktualnej temperatury ciała dziecka.

Gorączka u niemowlaka zawsze jest niepokojącym sygnałem. Czasami wystarczy, że gorączka jest bardzo wysoka i szybko rośnie, wtedy lepiej nie czekać dłużej i zabrać dziecko do lekarza. Pamiętajmy o tym, że jeśli zdecydujemy się działać bez konsultacji z lekarzem, należy wybierać tylko preparaty, które są dostosowane do wieku i wagi naszego dziecka.

EFFPM/04/2018 data opracowania 07.2018